Thực tế cho thấy, thời gian qua, loại hình “chung cư mini” đã phát triển nở rộ trên cả nước, đặc biệt là tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP. HCM khi là phân khúc “điền vào chỗ trống” tối ưu nhất cho những “khuyết tật” cố hữu của thị trường bất động sản về sự lệch pha cung cầu, giá nhà ở quá cao, thậm chí gấp nhiều chục lần thu nhập bình quân năm của người lao động.
Vừa qua, sau vụ hỏa hoạn đáng tiếc gây hậu quả vô cùng nghiêm trọng về người và tài sản tại một “chung cư mini” ở Hà Nội, sau phản ứng của dư luận cũng như một số chỉ đạo nóng trong việc khắc phục hậu quả tai nạn đã có nhiều ý kiến lo ngại về việc loại hình nhà ở khá phổ biến này sẽ có thể bị “phong sát” theo hướng “không quản được thì cấm”.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy, những động thái gần đây từ các cơ quan quản lý nhà nước cũng như các tổ chức xã hội nghề nghiệp cho thấy, thời gian tới “chung cư mini” sẽ được quản lý chặt chẽ hơn.
Mới đây nhất, tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 9, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết trong thời gian tới, liên quan đến những tồn tại về phòng cháy chữa cháy tại các “chung cư mini”, Bộ này sẽ tập trung yêu cầu triển khai 4 nhóm giải pháp chính gồm.
Thứ nhất, các địa phương cần tăng cường công tác kiểm tra, rà soát để chấn chỉnh và xử lý nghiêm các cấp đã để xảy ra sai phạm trong việc đầu tư xây dựng cũng như hoạt động của các loại hình này.
Thứ hai, các địa phương cần đôn đốc, chỉ đạo các chủ nhà khẩn trương có những giải pháp đầu tư, cải tạo khu vực để xe, khu vực dễ phát sinh cháy nổ, bố trí lối thoát cho cư dân sống trong các chung cư này một cách thuận lợi nhất; cải tạo thêm các cầu thang, lối thoát hiểm an toàn, phù hợp.
Thứ ba, Bộ Xây dựng sẽ tập trung chỉ đạo, đầu tư các trang thiết bị về bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy. Ngoài ra cũng cần phải rà soát lại toàn bộ hệ thống điện trong các tòa nhà, bảo đảm không bị cháy chập, cung cấp đủ công suất; mua sắm thêm các công cụ phòng chống cháy, có những công cụ như mặt nạ phòng độc để giúp người dân bảo đảm an toàn khi xảy ra cháy.
Thứ tư, các đơn vị chức năng, địa phương cần tăng cường tập huấn đối với các hộ dân sống trong các tòa nhà chung cư mini, để các hộ dân có những ứng phó kịp thời nếu chẳng may ở đó xảy ra cháy nổ.
Liên quan đến quản lý, vận hành các “chung cư mini”, cũng theo Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh, các đơn vị chức năng, địa phương cũng cần quan tâm về việc phải bố trí người bảo vệ đủ sức khỏe, có kiến thức, có kỹ năng, có kinh nghiệm để xử lý cháy nổ. Đồng thời cũng phải có nội quy để hướng dẫn người dân để biết cách quản lý, vận hành khi sống trong chung cư này một cách thống nhất.
HOREA kiến nghị “nên quản không nên cấm”
Trước đó, bình luận với MarketTimes về loại hình “chung cư mini” Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP. HCM (HOREA) Lê Hoàng Châu đề nghị “nên quản, không nên cấm nhà chung cư mini”.
Lý giải cho kiến nghị trên, ông Châu cho rằng “nhà chung cư mini” là sản phẩm nhà ở rất cần thiết cho xã hội hiện nay và trong nhiều thập niên sau này, do có giá cho thuê, giá bán vừa túi tiền, phù hợp với nhiều đối tượng trong xã hội là người thu nhập trung bình, thu nhập thấp đô thị, công nhân, lao động, sinh viên, học sinh, người độc thân, người mới kết hôn, người nhập cư.
Dẫn số liệu từ một số cơ quan chức năng, Chủ tịch HOREA cho rằng hiện nay cả nước có hơn 10 nghìn “chung cư mini” và chỉ riêng thành phố Hà Nội đã có đến 2.000 “nhà chung cư mini” theo báo cáo của Tổng Công ty Điện lực Thành phố Hà Nội.
Tại thành phố Hồ Chí Minh, theo Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH (PC07) ngày 19/09/2023 cho biết, thống kê sơ bộ hiện nay trên địa bàn thành phố có 42.256 cơ sở là nhà trọ, nhà ngăn phòng cho thuê thuộc diện quản lý nhà nước về PCCC. Trong số này, có 4.490 cơ sở do Công an quản lý trong đó có 103 cơ sở có nguy hiểm về cháy nổ và 37.766 cơ sở do Uỷ ban nhân dân cấp xã quản lý.
Cũng theo ông Lê Hoàng Châu, vào năm 2018, Sở Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh đã thống kê toàn Thành phố có khoảng 60.470 khu nhà trọ hoặc nhà ngăn phòng cho thuê với tổng số khoảng 560.219 phòng trọ, bao gồm 38.800 khu nhà trọ (tập trung) với 357.246 phòng trọ và 25.670 nhà (căn hộ) ngăn phòng cho thuê với 202.973 phòng trọ.
Từ thực tế cả nước có hàng ngàn “nhà chung cư mini” với hàng chục ngàn người đang sinh sống và nhu cầu thuê, mua căn hộ “nhà chung cư mini” trong xã hội rất lớn “buộc”, Chủ tịch HOREA cho rằng phải rất tỉnh táo, sáng suốt lựa chọn giải pháp “nên quản, không nên cấm nhà chung cư mini”, tương tự như các nước trên thế giới đều cho phép, nhưng phải quản lý thật chặt chẽ loại “nhà chung cư mini” này để bảo đảm an toàn PCCC và phát triển lành mạnh.
